Dr hab. Zbigniew Oniszczuk, prof. UŚ (1955-2020)
8 listopada 2020 roku po ciężkiej chorobie odszedł prof. Zbigniew Oniszczuk, wybitny politolog, medioznawca i badacz komunikacji społecznej, od czterech dekad związany z Uniwersytetem Śląskim.
Karierę naukową po studiach politologicznych na UŚ zaczynał w 1981 r. w Zakładzie Dziennikarstwa na Wydziale Nauk Społecznych UŚ, uczestnicząc od początku w pracach zespołu dra Józefa Mądrego zajmującego się badaniami nad dziennikarstwem lokalnym, w szczególności na Górnym Śląsku. Doktoryzował się pod koniec lat 80. pod kierunkiem prof. dra hab. Jerzego Mikułowskiego Pomorskiego w pracy dotyczącej społecznego funkcjonowania czasopism lokalnych.
Był wybitnym znawcą niemieckiego rynku medialnego i był tam ceniony. Od lat dziewięćdziesiątych zajmował się badaniem mediatyzacji polityki oraz przemian systemów medialnych, ze szczególnym uwzględnieniem rynku prasowego Niemiec i Austrii. Tej tematyce poświęcona była m.in. praca habilitacyjna (Kształtowanie się polityki medialnej (Medienpolitik) rządu RFN w latach 1949-1989, Katowice 2002), i został jej wierny do końca. W ostatnich kilkunastu latach redagował bądź współredagował (z Marianem Gierulą) prace zbiorowe poświęcone systemom medialnym (Mało znane systemy medialne, Sosnowiec 2007; Systemy medialne krajów bałkańskich, Sosnowiec 2009; Systemy medialne w dobie cyfryzacji. Kierunki i skala przemian, Katowice 2015).
W latach 2016-2020 kierował projektem NCN OPUS 10, w ramach którego badano powiązania pomiędzy elitami mediów i polityki w Polsce. Był to ostatni wielki projekt badawczy z jego udziałem.
W dorobku naukowym Zbigniewa Oniszczuka znajdujemy ponad 80 prac naukowych, w tym kilkanaście opublikowanych w Niemczech, Austrii i Rosji.
Od 2014 roku kierował Zakładem Komunikowania Międzynarodowego i Systemów Medialnych w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa (od 2019 r. – Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej) na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego.
Od kilkunastu lat był członkiem Niemieckiego Towarzystwa Medioznawczego. Był też współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej, którego do ubiegłego roku był wiceprezesem, a także przewodniczył komisji promującej z ramienia PTKT najlepsze prace doktorskie.
Od wczesnych lat 80. współpracował z krakowskim Ośrodkiem Badań Prasoznawczych, opublikował kilka artykułów w „Zeszytach Prasoznawczych”. Był także przyjacielem naszego Instytutu.
Wszyscy, którzy Zbigniewa Oniszczuka znali, zapamiętali Go jako człowieka niezwykle życzliwego, zawsze uśmiechniętego, otwartego i chętnego do pomocy. I takim pozostanie w naszej pamięci.
dr hab. Ryszard Filas
fot.: "Dziennik Zachodni"